Scarcity and Choice, Opportunity Cost, Production Possibility Curve, Allocation of Resources, Division of Labor, its advantages and Disadvantages NEB Grade 12 Economics

on

 

Scarcity and Choice (अभाव र छनौट)

In English:

Scarcity means that resources (like land, labor, capital) are limited, but human wants are unlimited. Since we cannot have everything, we must make choices about how to use resources efficiently.

Example:

A farmer has limited land. He can either grow rice or wheat. If he chooses to grow rice, he cannot grow wheat. This is an example of making a choice due to scarcity.

In Nepali (नेपालीमा):

अभाव भन्नाले स्रोतहरू (जस्तै जमिन, श्रम, पूँजी) सीमित छन्, तर मानिसका आवश्यकता असीमित छन्। त्यसैले, सीमित स्रोतहरूको प्रयोग कसरी गर्ने भन्ने निर्णय गर्नुपर्छ।

उदाहरण:

एउटा किसानसँग सीमित जमिन छ। उसले धान वा गहुँमध्ये एउटामात्र उब्जाउन सक्छ। यदि उसले धान खेती गर्छ भने गहुँ उत्पादन गर्न सक्दैन। यो अभावका कारण गरिएको छनौट हो।

Opportunity Cost (अवसर लागत)

In English:

Opportunity cost is the value of the next best alternative that is given up when making a choice.

Example:

A student has 2 hours. He can either study for an exam or watch a movie. If he chooses to study, the opportunity cost is missing the movie.

In Nepali (नेपालीमा):

अवसर लागत भनेको कुनै एउटा विकल्प रोज्दा त्याग्नुपर्ने अर्को राम्रो विकल्पको मूल्य हो।

उदाहरण:

एउटा विद्यार्थीलाई २ घण्टा समय छ। उसले या त पढ्न सक्छ, या फिल्म हेर्न सक्छ। यदि उसले पढ्न रोज्छ भने, अवसर लागत फिल्म हेर्न नपाउनु हो।

Production Possibility Curve (PPC) (उत्पादन सम्भाव्यता वक्र)

In English:

PPC shows the maximum possible production of two goods when resources are used efficiently. It helps to understand trade-offs and opportunity costs.

Example:

A factory can produce either 100 chairs or 200 tables. If it wants more chairs, it must produce fewer tables. This trade-off is shown by the PPC.

In Nepali (नेपालीमा):

PPC भनेको दुई वस्तुको अधिकतम सम्भावित उत्पादन देखाउने वक्र हो, जब स्रोतहरू पूर्ण रूपमा प्रयोग गरिन्छन्। यसले अवसर लागत र छनौटलाई बुझ्न मद्दत गर्छ।

उदाहरण:

एउटा कारखानाले या त १०० कुर्सी वा २०० टेबल उत्पादन गर्न सक्छ। यदि उसले कुर्सी बढी बनाउन चाहेमा, टेबल कम उत्पादन गर्नुपर्छ। यो सम्बन्ध PPC द्वारा देखाइन्छ।

Allocation of Resources (स्रोत साधनको वितरण)

In English:

Resource allocation is how limited resources are distributed among different uses to maximize efficiency.

Example:

A government decides how to spend its budget – on education, health, or defense. The way it distributes money shows resource allocation.

In Nepali (नेपालीमा):

स्रोत साधनको वितरण भन्नाले सीमित स्रोतहरूलाई विभिन्न कामहरूमा कुशलतापूर्वक प्रयोग गर्नु हो।

उदाहरण:

सरकारले आफ्नो बजेट शिक्षा, स्वास्थ्य, वा रक्षा क्षेत्रमा खर्च गर्ने निर्णय गर्छ। बजेटको यस प्रकारको वितरण स्रोत साधनको वितरण हो।

Division of Labor (श्रम विभाजन)

In English:

Division of labor means breaking a job into smaller tasks, where different people specialize in different tasks. This improves efficiency and productivity.

Example:

In a car factory, one worker assembles the engine, another paints the car, and another fits the tires. This specialization makes the production faster.

In Nepali (नेपालीमा):

श्रम विभाजन भन्नाले कामलाई साना-छोटा भागहरूमा विभाजन गरेर विभिन्न व्यक्तिहरूलाई विशेष काम दिनु हो। यसले उत्पादनमा गति ल्याउँछ।

उदाहरण:

कारखानामा, एक कामदारले इन्जिन जोड्छ, अर्कोले रंग लगाउँछ, र अर्कोले टायर फिट गर्छ। यसरी काम विभाजन गर्दा उत्पादन छिटो हुन्छ।

Advantages of Division of Labor (श्रम विभाजनका फाइदा)

In English:

  1. Increased Productivity: Workers become skilled in one task and work faster.
  2. Efficiency: Time is saved because workers do not switch tasks.
  3. Better Quality: Specialization improves the quality of work.
  4. Innovation: Workers can develop better methods in their specific tasks.
  5. Cost Reduction: Companies can produce more goods at a lower cost.

In Nepali (नेपालीमा):

  1. उत्पादन वृद्धि: कामदारहरू विशेष काममा दक्ष हुन्छन्, जसले उत्पादन बढाउँछ।
  2. कुशलता: एउटै काम गरिरहँदा समय बचत हुन्छ।
  3. राम्रो गुणस्तर: विशेष दक्षताले उत्पादनको गुणस्तर बढ्छ।
  4. नवप्रवर्तन (Innovation): दक्ष कामदारहरूले नयाँ प्रविधि वा विधि विकास गर्न सक्छन्।
  5. लागत घटाउने: ठूलो परिमाणमा उत्पादन गर्दा लागत घट्छ।

Disadvantages of Division of Labor (श्रम विभाजनका बेफाइदा)

In English:

  1. Monotony: Doing the same task every day becomes boring.
  2. Job Insecurity: Workers may lose jobs if machines replace them.
  3. Lack of Flexibility: Specialized workers cannot easily switch jobs.
  4. Over-Dependency: If one worker stops, the entire production may slow down.
  5. Reduced Creativity: Workers focus on one task and do not learn new skills.

In Nepali (नेपालीमा):

  1. दैनिक दुहराव (Monotony): एउटै काम बारम्बार गर्दा कामदारहरू दिक्क हुन्छन्।
  2. रोजगारी असुरक्षा (Job Insecurity): प्रविधिले कामदारहरूको आवश्यकता घटाउन सक्छ।
  3. कम लचिलोपन (Lack of Flexibility): विशेषज्ञ कामदारहरू अन्य काम गर्न सक्दैनन्।
  4. अत्यधिक निर्भरता (Over-Dependency): यदि कुनै एक कामदार रोकिए, उत्पादन प्रक्रियामा असर पर्छ।
  5. सृजनशीलता घट्ने (Reduced Creativity): श्रमिकहरूले नयाँ सीप वा विधि सिक्न पाउँदैनन्।

Conclusion (निष्कर्ष)

  • Scarcity forces people to make choices, and every choice has an opportunity cost.
  • Production Possibility Curve (PPC) helps to understand the trade-offs in resource use.
  • Resource allocation ensures efficient use of resources.
  • Division of labor increases productivity but has some disadvantages.

Comments

Post a Comment